مولتیمتر ابزار مهمی در الکترونیک و برقکاری است که برای اندازهگیری پارامترهای مختلف الکتریکی از جمله ولتاژ، جریان و مقاومت استفاده میشود. این وسیله به دلیل قابلیتهای گستردهاش، بهعنوان یک ابزار چندمنظوره شناخته میشود و در بسیاری از صنایع، تعمیرات برقی و الکترونیکی کاربرد دارد.
انواع مولتیمتر
مولتیمترها به دو دسته اصلی مولتی متر آنالوگ و مولتی متر دیجیتال تقسیم میشوند:
مولتیمترهای آنالوگ دارای صفحهنمایش عقربهای هستند که مقادیر را به صورت خطی نشان میدهند، در حالی که مولتیمترهای دیجیتال دارای صفحهنمایش الکترونیکی هستند و مقادیر را به صورت عددی نمایش میدهند.

مولتیمترهای دیجیتال معمولاً دقیقتر و آسانتر برای خواندن هستند و به کاربر این امکان را میدهند تا مقادیر را به راحتی مشاهده کند.

نحوه کار با مولتی متر
برای کار با مولتیمتر، ابتدا باید نوع اندازهگیری مدنظر (ولتاژ، جریان یا مقاومت) را انتخاب کنید. برای اندازهگیری ولتاژ، سرهای پروب را به ورودیهای مشخص شده ولتاژ وصل کرده و پروبها را به نقاط مورد نظر در مدار متصل کنید. برای اندازهگیری جریان، باید مدار را قطع کرده و مولتیمتر را به صورت سری در مدار قرار دهید. در نهایت، برای اندازهگیری مقاومت، پروبها را به دو سر مقاومت مورد نظر متصل کنید.
از مزایای مولتیمتر میتوان به امکان اندازهگیری دقیق و سریع، کاربری آسان و قابلیت حمل اشاره کرد که این ابزار را به یکی از ضروریترین تجهیزات در زمینه الکترونیک تبدیل کرده است. علاوه بر انتخاب صحیح نوع مولتیمتر، شناخت ویژگیهای ظاهری آن نیز مهم است.
معمولاً مولتیمترها دارای دکمههایی برای انتخاب رنج (حداکثر قابل اندازهگیری) و نوع اندازهگیری هستند. دقت و صحت اندازهگیری در مولتیمترهای دیجیتال معمولاً بالاتر از نوع آنالوگ است. همچنین، بسیاری از مدلهای دیجیتال دارای قابلیت ذخیرهسازی داده و اتصال به کامپیوتر برای تحلیل اطلاعات نیز میباشند.
یکی از نگرانیهای رایج در استفاده از مولتیمتر، دقت اندازهگیری و کالیبراسیون آن است. پیشنهاد میشود که پیش از استفاده از دستگاه، کالیبراسیون آن بررسی شود تا از صحت اندازهها اطمینان حاصل شود. همچنین، مراقبت از پروبها و جلوگیری از آسیب به آنها میتواند عمر مولتیمتر را افزایش دهد.
انواع مولتی متر ( آوومتر) دیجیتال
مولتی متر های دیجیتال نیز به 2 نوع تقسیم میشوند:
1- مولتیمتر دیجیتال معمولی:
در این مدل، محدوده اهم، ولتاژ و آمپر باید بهصورت دستی توسط کلید سلکتور تنظیم شود.

2- مولتیمتر دیجیتال اتورنج:
در این مدل، محدوده بهصورت خودکار تنظیم شده و کار با دستگاه را سادهتر میکند.

کار با مولتی متر
ابتدا میبایست پراپ قرمز رنگ را در جایگاه VMAΩ قرار می دهیم و پراپ مشکی رنگ را در جایگاه COM قرار میگیرد . و کلید سلکتور را در موقعیت های زیر قرار میدهیم.
1-مقاومت گیری با مولتی متر (آوومتر)
جهت گرفتن مقاومت قطعاتی مانند سیم پیچ ها ، سیم ها ، وایرها ، کلید سلکتوری را روی قسمت اهم قرار میدهیم ، به صورتی که دو سر پراپ را به دو سر سیم پیچ یا وایر مربوطه متصل نموده و سپس مقاومت مربوطه را میخوانیم ، طبق شکل


2-ولتاژگیری با مولتی متر (آوومتر)
جهت این کار کلید سلکتوری را روی ولتاژ AC یا DC قرار میدهیم و دو سر پراپ ها را برای مثال به دوسر باتری یا پریز برق متصل مینماییم و مقدار ولتاژ مربوطه را میخوانیم ، طبق شکل

3-جریانگیری با مولتی متر (آوومتر)
ابتدا سیم قرمز مولتی متر را از جایگاه خود بیرون آورده و در جایگاه آمپر دستگاه قرار میدهیم و کلید سلکتوری را به حالت آمپر قرار میدهیم سپس پراپ های مولتی متر به صورت سری درمدار مربوطه قرار میدهیم و پس از بازنمودن مدار مقدار جریان مصرفی مدار را میخوانیم ، طبق شکل
4-تست قطعات برقی با مولتی متر (آوومتر)
ابتدا کلید سلکتور را چرخوانده و به حالت خواندن دیود و بیزر قرار میدهد و سپس دو سر پرآپ ها را به قطعات مانند فیوز ، لامپ و غیره متصل نموده و در صورت شنیدن صدای بوق دستگاه مصرف کننده مربوطه سالم است در غیر این صورت سوخته ، طبق شکل

مولتیمتر ابزاری ضروری برای هر فردی است که با برق و الکترونیک سر و کار دارد. شناخت انواع، نحوه کار و رعایت نکات ایمنی به شما کمک میکند تا بهصورت حرفهای از این ابزار استفاده کنید. اگر به یادگیری بیشتر در این حوزه علاقه دارید، پیشنهاد میکنیم دورههای آموزش برق خودرو و باطریسازی و آموزش مکانیک خودرو را بررسی کنید.