ابزار اندازه‌گیری کولیس یکی از ابزارهای کلیدی در دنیای صنعت و مهندسی است که برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد مختلف اجسام به کار می‌رود. این ابزار به‌ویژه در صنایع مکانیک و برق خودرو اهمیت دارد، جایی که اندازه‌گیری‌های دقیق قطعات، نقش اساسی در عملکرد و ایمنی دارد. کولیس با قابلیت‌های متنوعی که دارد، از اندازه‌گیری قطر داخلی و خارجی قطعات گرفته تا بررسی عمق شیارها و ضخامت مواد، به یک ابزار پرکاربرد در کارگاه‌ها تبدیل شده است. در ادامه با انواع کولیس و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا می‌شویم.
کولیس چیست؟
کولیس یکی از ابزارهای دقیق اندازه‌گیری است که برای اندازه‌گیری ابعاد داخلی و خارجی قطعات استفاده می‌شود. این ابزار در صنایع مختلف و کارگاه‌های فنی بسیار کاربردی است. به کمک کولیس می‌توان اندازه‌گیری‌های با دقت بالا انجام داد که در تولید و کنترل کیفیت نقش مهمی دارد.
کولیس‌ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- کولیس دیجیتال
- کولیس آنالوگ (غیر دیجیتال)
کولیس آنالوگ (غیر دیجیتال)
کولیس آنالوگ شامل یک خط‌کش مدرج و یک دندانه متحرک است. این ابزار دقت خوبی دارد، اما خواندن نتایج آن به تمرین و دقت نیاز دارد.
دقت اندازه‌گیری کولیس آنالوگ:
کولیس‌های آنالوگ در سه سطح دقت زیر تولید می‌شوند:
- دقت 0.1 میلی‌متر
- دقت 0.05 میلی‌متر
- دقت 0.02 میلی‌متر
خواندن اندازه در کولیس آنالوگ به کمک مقیاس ورنیه انجام می‌شود که نیازمند مهارت کاربر است.
کولیس دیجیتال
کولیس دیجیتال به دلیل نمایش عددی اندازه‌ها، کار را بسیار راحت‌تر کرده است. کافی است دندانه‌های کولیس را روی قطعه قرار داده و اندازه را روی نمایشگر دیجیتال مشاهده کنید.
مزایای کولیس دیجیتال
- قابلیت نمایش نتایج در واحدهای مختلف (میلی‌متر و اینچ)
- دقت بالاتر (معمولاً بین 0.01 میلی‌متر تا 0.02 میلی‌متر)
- سهولت استفاده در محیط‌های شلوغ و پرشتاب
کولیس عمق‌سنج :
این نوع کولیس برای اندازه‌گیری عمق حفره‌ها و شیارها طراحی شده است. دارای یک دندانه بلند است که به کاربر امکان می‌دهد عمق را به راحتی اندازه‌گیری کند.
کولیس داخلی :
این نوع کولیس برای اندازه‌گیری ابعاد داخلی اجسام مانند لوله‌ها و سوراخ‌ها استفاده می‌شود. این کولیس دارای دندانه‌هایی است که قابلیت اندازه‌گیری فاصله‌های داخلی را دارند.
کولیس خارج سنج:
این کولیس برای اندازه‌گیری ابعاد خارجی و ضخامت اشیاء طراحی شده است. دندانه‌های آن بر روی سطح مبنا قرار گرفته و ابعاد را به دقیق‌ترین شکل اندازه‌گیری می‌کند
نحوه خواندن کولیس در سیستم متریک
برای خواندن اندازه در کولیس آنالوگ:
- مقدار میلی‌مترهای خط‌کش اصلی را تا صفر ورنیه بشمارید.
- خطی از ورنیه که با مقیاس خط‌کش منطبق شده است را پیدا کنید.
- این عدد را در دقت کولیس ضرب کرده و به مقدار اولیه اضافه کنید.
نکات مهم در انتخاب کولیس مناسب
انتخاب کولیس مناسب بستگی به نیاز پروژه دارد:
- برای اندازه‌گیری‌های بسیار دقیق، کولیس دیجیتال یا کولیس میکرومتر انتخاب بهتری است.
- در کارگاه‌هایی که دقت و سرعت اهمیت زیادی دارد، کولیس دیجیتال به دلیل سهولت خواندن، اولویت دارد.
