آشنایی کامل با اجزای موتور استارت خودرو

موتور استارت خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که همگی به عملکرد صحیح آن کمک می‌کنند. یکی از اجزای مهم در این سیستم، بوش‌های استارت هستند که وظیفه حمایت و هدایت آرمیچر را بر عهده دارند. بوش‌های استارت نقش کلیدی در کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر موتور استارت ایفا می‌کنند. 

بوش استارت چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

بوش‌های استارت قطعاتی حلقه‌ای شکل و از جنس برنز، فسفر برنز یا برنج هستند که در داخل بدنه موتور استارت قرار دارند. این قطعات به عنوان یاتاقان‌های لغزشی عمل کرده و باعث کاهش اصطکاک بین شفت آرمیچر و بدنه استارت می‌شوند.

وظایف بوش‌های استارت:
✅ حمایت و هدایت شفت آرمیچر در داخل استارت
✅ کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش شفت آرمیچر
✅ بهبود عملکرد استارت و کاهش استهلاک قطعات داخلی
✅ افزایش طول عمر آرمیچر و جلوگیری از لقی آن در هنگام چرخش

 جنس بوش‌های استارت و دلایل استفاده از آن‌ها

۱. بوش‌های برنزی
• رایج‌ترین نوع بوش‌های استارت
• مقاومت بالا در برابر سایش
• دارای خاصیت خودروانکاری (Self Lubricating) که اصطکاک را کاهش می‌دهد
۲. بوش‌های فسفر برنزی
• مقاومت بیشتر نسبت به بوش‌های برنزی
• استحکام بالاتر و طول عمر بیشتر
• کاربرد در استارت‌های صنعتی و سنگین
۳. بوش‌های برنجی
• قیمت پایین‌تر نسبت به برنز
• مقاومت کمتر در برابر سایش
• کمتر در استارت‌های مدرن استفاده می‌شود.

✅ دلیل اصلی استفاده از بوش‌های برنزی و فسفر برنزی این است که این مواد خاصیت خودروانکاری دارند، به این معنی که در هنگام کارکرد، مقدار کمی روغن طبیعی آزاد می‌کنند و باعث کاهش اصطکاک بین شفت و بوش می‌شوند.

نشانه‌های خرابی بوش‌های استارت

با گذشت زمان و استفاده مداوم، بوش‌های استارت ممکن است فرسوده شوند که در نتیجه باعث عملکرد نامناسب استارت می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین علائم خرابی این قطعات را بررسی می‌کنیم:
۱. صدای غیرعادی هنگام استارت زدن
🔹 اگر هنگام استارت زدن صدای سوت کشیدن یا ساییدگی فلزی بشنوید، ممکن است بوش‌های استارت فرسوده شده باشند.
۲. لقی و حرکت غیرعادی آرمیچر
🔹 اگر آرمیچر داخل بدنه استارت لق بزند یا از مسیر خود خارج شود، احتمالاً بوش‌های آن ساییده شده‌اند.
۳. کاهش قدرت استارت
🔹 در صورت خرابی بوش‌ها، شفت آرمیچر به درستی در جای خود نمی‌چرخد و باعث کاهش سرعت چرخش موتور استارت می‌شود.
۴. گیر کردن استارت و عدم روشن شدن خودرو
🔹 اگر بوش‌های استارت بیش از حد ساییده شوند، آرمیچر نمی‌تواند آزادانه حرکت کند و ممکن است استارت قفل کند.

نکته: در صورت خرابی بوش های سر و ته استارت احتمال گیر کردن هسته آرمیچر در داخل بالشتک ها می رود ، بنابراین میتوان در شرایط اضطراری موقع استارت با زدن یک ضربه چکش پلاستیکی روی موتور استارت این عیب را به طور موقت رفع کرد.

۵. استارت زدن با فشار و نیاز به چند بار تلاش
🔹 خرابی بوش‌ها می‌تواند باعث کاهش کارایی استارت شده و نیاز به چندین بار تلاش برای روشن کردن خودرو ایجاد کند.

روش‌های تست بوش‌های استارت:

اگر مشکوک به خرابی بوش‌های استارت هستید، می‌توانید با روش‌های زیر آن را بررسی کنید:
۱. تست چشمی و بررسی لقی آرمیچر
🔸 استارت را از خودرو جدا کرده و آرمیچر را با دست تکان دهید. اگر بیش از حد حرکت کند و لقی داشته باشد، بوش‌ها فرسوده شده‌اند.
۲. بررسی سایش و تغییر رنگ بوش‌ها
🔸 بوش‌های سالم باید رنگ یکنواختی داشته باشند. در صورت مشاهده خراش‌های عمیق، تغییر رنگ یا شکستگی، باید تعویض شوند.
۳. اندازه‌گیری قطر داخلی بوش‌ها با کولیس
🔸 بوش‌های استارت دارای یک قطر استاندارد هستند. اگر اندازه داخلی آن‌ها بیش از حد بزرگ شده باشد، باید تعویض شوند.

نحوه تعویض بوش‌های موتور استارت

ابزار مورد نیاز:
✔ آچارهای مناسب برای باز کردن استارت
✔ پیچ‌گوشتی و انبر قفلی
✔ ابزار مخصوص بیرون آوردن بوش (Bush Remover) یا چکش و سنبه
✔ بوش‌های جدید مطابق با مدل استارت

مراحل تعویض بوش استارت:
۱. قطع اتصال باتری
🔹 برای جلوگیری از جرقه ، ابتدا کابل منفی باتری را جدا کنید.
۲. باز کردن موتور استارت از روی خودرو
🔹 استارت را از روی موتور جدا کرده و روی یک سطح صاف قرار دهید.
۳. باز کردن پوشش استارت و دسترسی به بوش‌ها
🔹 پیچ‌های استارت را باز کرده و قطعات داخلی را با دقت بیرون بیاورید.
۴. خارج کردن بوش‌های قدیمی
🔹 با استفاده از ابزار مخصوص یا چکش و سنبه، بوش‌های کهنه را به بیرون ضربه بزنید.
۵. تمیز کردن محل نصب بوش جدید
🔹 داخل محفظه را با اسپری تمیزکننده و پارچه بدون پرز پاک کنید تا ذرات باقی‌مانده حذف شوند.
۶. نصب بوش‌های جدید
🔹 بوش جدید را در جای خود قرار داده و به آرامی با چکش و سنبه جا بزنید تا کاملاً فیکس شود و سپس آنها را به گیریس و یا روغن موتور آغشته مینماییم.
۷. مونتاژ مجدد استارت و نصب روی خودرو
🔹 پس از بستن استارت، آن را روی موتور نصب کرده و باتری را وصل کنید.

نکات مهم برای افزایش عمر بوش‌های استارت

✅ از استارت‌های طولانی و مکرر خودداری کنید، زیرا گرمای زیاد باعث سایش سریع‌تر بوش‌ها می‌شود.
✅ در هنگام تعمیر استارت، کموتاتور و شفت آرمیچر را تمیز کنید تا بوش‌ها اصطکاک کمتری داشته باشند.
✅ مطمئن شوید که ولتاژ باتری مناسب است، زیرا استارت زدن با ولتاژ پایین باعث وارد شدن فشار اضافی به بوش‌ها می‌شود.
✅ در هنگام تعویض، از بوش‌های استاندارد و باکیفیت استفاده کنید تا عمر مفید بیشتری داشته باشند.
بوش‌های استارت از جمله قطعات مهم در موتور استارت هستند که وظیفه حفظ موقعیت و کاهش اصطکاک آرمیچر را بر عهده دارند. خرابی این قطعات می‌تواند باعث کاهش عملکرد استارت و حتی قفل شدن آن شود. با بررسی منظم، تست صحیح و تعویض به‌موقع بوش‌های استارت، می‌توان عملکرد بهینه سیستم استارت را تضمین کرد و از هزینه‌های اضافی جلوگیری نمود.