باتری خودرو یکی از حیاتی‌ترین اجزای سیستم برق‌رسانی وسایل نقلیه است و اطمینان از سلامت و شارژ مناسب آن، نقش مهمی در عملکرد صحیح خودرو دارد. برای بررسی وضعیت شارژ باتری، ابزارها و روش‌های متنوعی وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و دقت خاص خود را دارند. از هیدرومترهای ساده و چشمی تا مولتی‌متر و دستگاه‌های تستر پیشرفته، می‌توان عملکرد باتری را در شرایط مختلف بررسی کرد. در این مطلب از نشریه تخصصی خودرو، انواع تستر شارژ باتری خودرو را معرفی کرده و نحوه استفاده از هرکدام را به‌صورت ساده و کاربردی توضیح داده‌ایم. اگر می‌خواهید بدانید باتری خودروی شما در چه وضعیتی قرار دارد، این راهنمای جامع را از دست ندهید!
انواع تستر شارژ باتری در خودرو
- هیدرومتر دستی
- هیدرومتر سرخود (نصب شده روی باتری ها)
- مولتی متر
- با دستگاه تستر مخصوص باتری
- تست لامپ
تست اسید باطری یا همان شارژ باتری با هیدرومتر:
در این روش بر روی باتری های آب اسیدی که باطریسازان در قدیم استفاده می شد :
طبق تصویر در صورتی که غلظت اسید یا چگالی آن زیاد باشد و هیدرومتر عدد سبز را نشان دهد باتری شارژ بوده و در صورتی که غلظت آن پایین باشد و هیدرومتر منطقه قرمز را نشان دهد باتری دشارژ میباشد .
در کف باطری ها شبکه حفره ای ایجاد شده تا بتواند علاوه بر نگهداری صفحات مثبت و منفی جهت جمع آوری و انباشته شدن رسوبات صفحات باتری در نظر گرفته شده.
در باطری های 12 ولت شش خانه و در باطری ها 6 ولت سه خانه وجود دارد که صفحات یا پلیت داخل آن چیده میشوند و این چیدمان به صورتی است که پلیت ها یکی در میان مثبت و منفی و بین آنها یک صفحه عایق قرار میگیرد ، هر خانه باطری مقدار 2/2 ولت جریان تولید میکند و خانه های باطری به حالت سری به هم متصل میشوند .
هیدرومتر سرخود (نصب شده روی باتری یا همان چشمی)
باتری های اتمی جهت اندازه گیری اسید باتری از این مدل هیدرومتر سرخود ، نصب شده روی باتری استفاده میشود.
روش تست باتری با مولتی‌متر
یکی از روش های که یک باتریساز جهت سلامت باتری خودرو انجام میدهد روش کار با مولتی متر میباشد.
برای انجام تست باتری با استفاده از مولتی‌متر، دو مرحله ساده زیر را دنبال کنید:
اتصال مولتی‌متر : مولتی‌متر را مستقیماً به قطب‌های باتری وصل کنید.
تنظیم حالت ولتاژ : صفحه نمایش مولتی‌متر را در حالت ولتاژ قرار دهید و سپس خودرو را روشن کنید.
💡 نکته مهم: ولتاژ باتری هرگز نباید از ۱۰ ولت پایین‌تر برود. اگر ولتاژ کاهش یابد، به احتمال زیاد یکی از مشکلات زیر رخ داده است:
• کم بودن شارژ باتری: باتری نیاز به شارژ مجدد دارد.
• کاهش سطح آب باتری: سطح آب داخل باتری باید حدود نیم سانتی‌متر بالاتر از صفحات داخلی آن باشد. توجه داشته باشید که هیچ‌گاه باتری را به طور کامل پر آب نکنید!
• افزایش مقاومت داخلی باتری: این حالت معمولاً زمانی رخ میدهد که صفحات داخلی باتری آسیب دیده و یا ته‌نشین شده‌اند و به اصطلاح “ته باتری گل گرفته” است.
🚨 توجه: اگر با این وضعیت روبرو شدید، زمان تعویض باتری فرا رسیده است. ایمنی و کارایی خودرو به درستی عملکرد باتری وابسته است!
راهنمای تست باتری خودرو با تستر مخصوص
در این روش برای ارزیابی کیفیت و کارایی باتری، می‌توان از دستگاه تستر استفاده کرد. ابتدا، دستگاه تستر را فعال کنید و باتری را به مدت ۱۵ ثانیه زیر بار قرار دهید. سپس، ولتاژ باتری را از روی صفحه نمایشگر تستر بخوانید.
اگر باتری به طور کامل شارژ شده باشد، ولتاژ آن زمان استارت نباید کمتر از 10 ولت باشد. در صورتی که ولتاژ کمتر از این میزان باشد، باتری دچار مشکل است و باید مورد تعویض قرار گیرد
با دستگاه تستر مخصوص باتری خودرو
دستگاه تستر مخصوص باتری، ابزاری است که به منظور ارزیابی وضعیت سلامت و عملکرد باتری‌ها طراحی شده است. این دستگاه‌ها به ویژه در تست باتری‌های خودرویی و سایر باتری‌های قابل شارژ، کاربرد گسترده‌ای دارند.
ویژگی‌ها و عملکرد دستگاه تستر باتری خودرو :
طراحی ساده و کاربردی : اکثر دستگاه‌های تستر باتری دارای طراحی کاربرپسند هستند که به کاربران اجازه میدهد به راحتی با آنها کار کنند. با چند مرحله ساده، می‌توان عملکرد باتری را به سرعت ارزیابی کرد.
تست باتری خودرو با تست لامپ
یکی دیگر از روش های تست باتری خودرو که باتریسازان جهت سلامت باتری خودرو به کار می برند :
در این روش تست لامپ با یک تست لامپ معمولی و یک لامپ 12 ولت میتوانیم تا حدودی به شارژ بودن باتری پی ببریم به صورتی که دو سر تست لامپ را به قطب های مثبت و منفی باتری متصل نموده و در صورت روشن شدن تست لامپ و پر نور بودن آن باتری شارژ بوده و در صورت کم نور بودن یا ضعیف روشن تست لامپ باتری دشارژ میباشد.
انواع تست باتری خودرو :
این تست نشان میدهد که آیا باتری ولتاژ مناسب و کافی دارد یا خیر. معمولاً برای باتری‌های خودرویی، ولتاژ سالم باید در حدود ۱۲ تا ۱۲.۸ ولت باشد.
این تست به بررسی عملکرد باتری در شرایط بارگذاری واقعی کمک میکند. باتری‌هایی که به طور صحیح عمل نمی‌کنند، ممکن است در زیر بار ولتاژ کمتری را نشان دهند.
برخی از دستگاه‌های تستر پیشرفته‌تر می‌توانند مقاومت داخلی باتری را نیز اندازه‌گیری کنند. افزایش مقاومت داخلی می‌تواند به معیوب شدن باتری اشاره کند.
این قابلیت به کاربر این امکان را میدهد که بررسی کند که آیا باتری به درستی شارژ میشود و آیا می‌تواند انرژی خود را به درستی تخلیه کند یا خیر.
بسیاری از تسترهای باتری به همراه دستورالعمل‌های واضح و راهنمایی‌هایی برای تفسیر نتایج ارائه میشوند. این اطلاعات به کاربر کمک میکند تا تصمیمات بهتری در مورد نگهداری یا تعویض باتری بگیرد.
مزایای استفاده از دستگاه تستر باتری خودرو :
صرفه‌جویی در زمان و هزینه : با استفاده از این دستگاه، می‌توان به سرعت وضعیت باتری را مشخص کرد و از هزینه‌های اضافی تعمیر یا تعویض بی‌مورد جلوگیری نمود.
پیشگیری از خرابی‌ها : شناسایی زودهنگام مشکلات باتری به جلوگیری از خرابی‌های بزرگتر در سیستم‌های الکتریکی و مکانیکی خودرو کمک میکند.
سهولت در استفاده : دستگاه‌های تستر باتری به گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی اشخاص غیرحرفه‌ای نیز به راحتی می‌توانند از آنها استفاده کنند.
پس از انجام تست، دستگاه تستر را غیرفعال کنید و به سرعت ولتاژ برگشتی باتری را بررسی کنید. یک باتری سالم باید به سرعت سطح ولتاژ را به حد نرمال بازگرداند. حداکثر افت ولتاژ مجاز، ۰.۵ ولت کمتر از ولتاژ بی‌بار باتری است.
نتیجه‌گیری: برای تستر باتری خودرو
استفاده از دستگاه تستر مخصوص باتری به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به دانش فنی عمیق، وضعیت سلامت باتری‌های خود را به سرعت و دقت بررسی کنند. این ابزارهای کاربردی با سهولت در استفاده و کارایی بالا، جزء ابزارهای ضروری برای هر شخصی هستند که به نگهداری و مراقبت از وسایل نقلیه یا دستگاه‌های برقی خود اهمیت میدهد.
اگر به این مباحث علاقه‌مند هستید و می‌خواهید به‌صورت حرفه‌ای مهارت‌های برق خودرو را یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش برق خودرو شرکت کنید. این دوره به‌صورت عملی و با تدریس اساتید باتجربه برگزار میشود و شما را برای ورود به بازار کار آماده میکند.
