راهنمای جامع گردشگری استان تهران: تاریخ، جغرافیا و جاذبه‌ها

 اگر چه تاریخچه کاخ گلستان به زمان شاه عباس صفوي بر می گردد، ،ولی می توان اهمیت این بنا رابه می توان به دوران آقا محمدخان قاجار نسبت داد.
 ارگ سلطنتی در سال هاي بعد از انقراض سلسله قاجار و به روي کار آمدن سلسله پهلوي شاهد تاجگذاري پهلوي اول و پهلوي دوم بود وبا این اوصاف ، کاخ گلستان با قدمتی وسعتی برابر با5/4هکتار ) یک دهم وسعت اولیه ( که از لحاظ حافظه تاریخی یکی از منحصر بفرد ترین مجمو عه هاي تاریخی ایران می باشد.
o یکی از آثاري است در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.ناصر نجمی در کتاب»طهران در عهد ناصري«مینویسد که وجه تسمیه کاخ گلستان به دلیل قرار گرفتن و محصورشدن آن در باغ یا گلستانی بوده که پیرامون آن باغچه¬هایی قرارداشت
قسمتهای مختلف کاخ گلستان: تکیه دولت (ضلع جنوب شرقی باغ گلستان و در جنوب غربی شمس العماره قرار دارد. شکل کلی بنای تکیه دولت از بیرون به صورت منشوری 8 ضلعی بود، 3 ورودی داشت که ورودی اصلی در ضلع شرقی تکیه برای مردان بود. این بنا بعد از مشروطه با نفوذ فرهنگ و هنر غربی ارزش و اهمیت خود را از دست داد.)- عمارت خروجی( در گذشته متصل به ضلع شمالی شمس العماره یک دستگاه عمارت بزرگ و بزرگ طولانی اطراف باغ گلستان را دو قسمت تقسیم میکرد)- بخش انرونی یا عمارت فرح¬آباد (کاخ گلستان ازسمت شمال بوسیله چند در و دالان باریک با حرم خانه که اندرون و فرح آباد
نیز نامیده میشد ارتباط داشت. این کاخ بر خلاف عمارت دیگر ساختمانی بودکاملا به سبک اروپائی که از روي کاخ دولمه باغچه سلطانعثمانی ساخته شده و تزئین یافته بود.) –ایوان تخت مرمر(ایوان تخت مرمر قدیمی ترین بنا در کاخ گلستان میباشدکه ساخت آن به دوران کریمخان زند برمیگردد .ایوان تخت
مرمر جایگاهی است که پادشاهان قاجار در این مکان به مراسم سلام می¬نشستند.) – تالار سلام(در ضلع شمال غربی باغ گلستان از خلوت کریمخانی که بگذریم به اتاق موزه یا تالار سلام یاتالارتاجگذاري
این تالارازهمان آغازکاربه میرسیم. عالی ترین قسمت عمارات سلطنتی ناصرالدین شاه همان تالار سلام است که از نظر ابعاد و جلال و شکوه خود یکی از عالیترین تالارهاي دنیاست. آخرین رویداد هائی که به نوعی در تاریخ این تالار ثبت گشته اندشامل تاجگذاري پهلوي اول وپهلوي دوم می¬باشد.) – تالار عاج(در این تالار در زمان ناصر الدین شاه ، هدایاي پادشاهان دولت هاي خارجی نگهداري می شد و در زمان پهلوي محل پذیرایی و برپایی مهمانی هاي رسمی دربار بود)- تالار ظروف(بناي این ساختمان که بر روي بقایاي عمارات قاجار و در شمال ساختمان سفرهخانه ایجاد شده، در سال1344شمسی به پایان رسیده است. برخی از هدایایی که سلاطین اروپایی به شاهان قاجار اهدا کرده بودند‚ازاتاق موزه (تالارسلام) به این عمارت انتقال داده شده است.) – شمس العماره(این بنا شاخص ترین بناي کاخ گلستان و ممتاز ترین ساختمان ضلع شرقی مجموعه است . گویا ناصرالدین شاه قبل از سفر به اروپا و بر اثر دیدن تصاویر بنا هاي فرنگستان ، تمایل پیدا می کند بنایی مرتفع ، نظیر آنها در پایتخت خود ایجاد نماید تا از بالاي آن بتواند به همراه درباریان منظره شهر و دورنماي اطراف را تماشا کند)- عمارت بادگیر(عمارت بادگیر در زمان فتحعلی شاه درضلع جنوبی باغ گلستان ساخته شد .در زیر تالار و عمارت مذبور حوضخانه وسیعی وجود دارد
که در چهار گوشه آن چهار بادگیر بلند پوشیده از کاشی هاي معرق ، آبی ، زرد و سیاه با قبه هاي زرین ساخته شده است و هواي حوضخانه و تالار و اتاق ها بوسیله آنها به خوبی خنک می شود)- تالار الماس (در سمت جنوبی محوطه کاخ گلستان بعد از عمارت بادگیر ، تالار الماس قرار دارد . بنیاد و اساس این تالار در زمان فتحعلی شاه نهاده شده ولی در زمان ناصر الدین شاه تغییراتی در ظاهر و تزیینات آن داده اند .