اگر قصد دارید در آزمون عملی فنی و حرفه‌ای تون آپ (تنظیم کار موتور) شرکت کنید، دسترسی به نمونه سوالات استاندارد و پروژه‌های عملی می‌تواند نقش مهمی در موفقیت شما داشته باشد. در این صفحه، مجموعه‌ای از نمونه آزمون عملی تون آپ با پاسخ‌های تشریحی گردآوری شده است تا با ساختار و مراحل اجرای آزمون رسمی آشنا شوید.
این سوالات پروژه عملی شامل مباحثی مانند تنظیم کار موتور، بررسی سیستم جرقه، تنظیم سوخت‌رسانی و عیب‌یابی عملکرد موتور می‌باشند که مهارت‌های لازم برای قبولی در آزمون عملی را به شما آموزش می‌دهند.
برای تسهیل در آمادگی، نمونه سوالات عملی تون آپ به صورت PDF رایگان قابل دانلود هستند و شامل نکات کلیدی و روش اجرای صحیح مراحل تنظیم موتور می‌باشند. همچنین، برای سنجش مهارت خود، می‌توانید در آزمون آنلاین تون آپ شرکت کنید تا در شرایط شبیه‌سازی شده، آمادگی لازم را کسب کنید. این منابع مخصوص دانش‌آموزان و کارآموزان رشته مکانیک خودرو طراحی شده و مکمل آموزش‌های عملی و نظری شما خواهند بود.
نمونه آزمون عملی تنظیم موتور یا تون آپ فنی حرفه ای 1
عنوان استاندارد: تون‌آپ
کد استاندارد: ۴۳/۹۵/۲/۴-۸
نحوه کار با کپسول آتش‌نشانی و تشخیص شارژ بودن آن در زمان اطفای حریق
اندازه‌گیری قطر خارجی یک قطعه کار با میکرومتر
تشخیص و شناسایی سیکل کاری موتور احتراقی چهارزمانه
باز و بست سرسیلندر موتور پراید
کمپرس‌گیری سیلندر
فیلرگیری موتور پراید
توضیح نحوه عملکرد سیستم روغن‌کاری در موتور
هواگیری سیستم خنک‌کاری موتور پژو ۴۰۵
شناسایی سنسورها و عملگرهای سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری
باز کردن استپر موتور و سرویس مجاری دریچه گاز
توضیح نحوه عملکرد انژکتور و انجام تست اهمی انژکتور
عیب‌یابی با دستگاه دیاگ (شامل اتصال دستگاه، خواندن و پاک کردن خطاها، بررسی پارامتر سنسورها مانند MAP)
نحوه عملکرد و آزمایش کوئل دوبل
آزمایش و تشخیص سیم ۵ ولت و سیگنال سنسور دریچه گاز
توضیحات پاسخ‌های نمونه سوالات آزمون عملی تون آپ یا تنظیم موتور خودرو شماره 1
سوال ۱: کار با کپسول آتش‌نشانی
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود بتواند وضعیت شارژ و دشارژ بودن کپسول آتش‌نشانی را تشخیص داده و مراحل اطفای حریق را به درستی با استفاده از کپسول انجام دهد.
سوال ۲: اندازه‌گیری قطر خارجی قطعه با میکرومتر
آزمون‌شونده باید با استفاده از میکرومتر، قطر خارجی یک نمونه قطعه را به‌درستی اندازه‌گیری کند.
سوال ۳: تشخیص سیکل کاری موتور چهارزمانه
آزمون‌شونده باید مراحل چهارگانه سیکل موتور احتراقی را توضیح دهد:
- مکش (تنفس): سوپاپ هوا باز، پیستون پایین می‌رود و مخلوط هوا و سوخت وارد سیلندر می‌شود.
- تراکم: سوپاپ‌ها بسته شده، پیستون بالا آمده و مخلوط فشرده می‌شود.
- انفجار: جرقه زده شده، احتراق صورت می‌گیرد و فشار حاصل پیستون را به پایین می‌راند.
- تخلیه: سوپاپ دود باز می‌شود، پیستون بالا آمده و گازهای سوخته خارج می‌شوند.
سوال ۴: باز و بست سرسیلندر موتور پراید
آزمون‌شونده باید ابتدا آب و روغن موتور را تخلیه کرده، سپس درپوش سوپاپ و محور اسبک‌ها را باز کند. هنگام باز و بستن پیچ‌های سرسیلندر باید ترتیب درست (باز کردن از بیرون به داخل، بستن از داخل به بیرون) رعایت شده و گشتاور پیچ‌ها با آچار ترکمتر حدود ۸ کیلوگرم‌متر تنظیم شود.
سوال ۵: کمپرس‌گیری سیلندرها
آزمون‌شونده باید در حالت گرم (نه داغ) موتور، تمام شمع‌ها را باز کند، کمپرس‌سنج را به جای شمع هر سیلندر متصل کرده و با باز بودن کامل دریچه گاز به مدت ۱۰ ثانیه استارت بزند. اگر مقدار کمپرس از حد استاندارد کمتر بود، با ریختن کمی روغن در سیلندر تست تکرار شود:
- اگر عدد افزایش یافت: مشکل از رینگ و پیستون است.
- اگر عدد تغییر نکرد: مشکل از سوپاپ‌هاست.
- در صورت کاهش کمپرس در دو سیلندر مجاور: احتمال سوختن واشر سرسیلندر وجود دارد.
سوال ۶: فیلرگیری موتور پراید
ابتدا شماره سیلندرها و نوع سوپاپ‌ها (هوا/دود) شناسایی شود. برای فیلرگیری سیلندر ۱، موتور را در جهت ساعت‌گرد بچرخانید تا سوپاپ‌های سیلندر ۴ در حالت قیچی قرار گیرند. سپس پیچ مهار اسبک‌های سیلندر ۱ را شل کرده و با فیلر ۰/۲۵ برای سوپاپ هوا و ۰/۳۰ برای دود، خلاصی تنظیم شود.
سوال ۷: عملکرد سیستم روغن‌کاری موتور
آزمون‌شونده باید بتواند عملکرد مدار روغن‌کاری در موتور را شرح دهد، از جمله مسیر عبور روغن، نقش پمپ روغن، فیلتر، و نحوه رسیدن روغن به قطعات متحرک.
سوال ۸: هواگیری سیستم خنک‌کاری پژو ۴۰۵
در حالت سرد بودن موتور، پیچ‌های هواگیری زیر و روی ترموستات را شل کرده و از سمت درب رادیاتور مایع خنک‌کننده را وارد نمایید تا زمانی که فقط مایع (بدون کف و هوا) از پیچ‌ها خارج شود، سپس پیچ‌ها را محکم ببندید.
سوال ۹: شناسایی سنسورها و عملگرها
آزمون‌شونده باید سنسورها و عملگرهای سیستم انژکتوری را روی موتور یا تابلوی آموزشی شناسایی کند. در صورت باز بودن قطعات، محل آن‌ها باید اعلام شود.
سوال ۱۰: سرویس استپر موتور
آزمون‌شونده باید بتواند استپر موتور را باز کرده و مسیر هوای دور آرام و دریچه گاز را تمیز نماید.
سوال ۱۱: عملکرد و تست انژکتور
آزمون‌شونده باید:
- محل نصب انژکتور را شناسایی کند.
- توضیح دهد که انژکتور سوخت را به پشت سوپاپ هوا پاشش می‌کند.
- عملکرد آن را شرح دهد: با فرمان ECU، سوزن عقب کشیده شده و مسیر پاشش باز می‌شود (در مدت ۲ تا ۶ میلی‌ثانیه).
- مقاومت اهمی بوبین انژکتور را با اهم‌متر اندازه‌گیری کرده و با مقدار استاندارد مقایسه کند.
سوال ۱۲: کار با دستگاه دیاگ و خواندن پارامترها
آزمون‌شونده باید سوکت دستگاه دیاگ را به کانکتور (زیر فرمان) وصل کرده، وارد منوی موتور شود، خطاهای ثبت شده را خوانده، سپس پاک کند. همچنین در بخش پارامترها، مقدار ولتاژ سنسور MAP یا اکسیژن را بررسی کند.
جواب سوال ۱۳ – تست کوئل دوبل و نحوه عملکرد آن
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود توضیح دهد که پس از ارسال سیگنال توسط سنسور دور موتور و سنسور میل‌بادامک به ECU، این اطلاعات برای تعیین نقطه مرگ بالای پیستون‌ها پردازش می‌شوند. سپس ECU سیگنال منفی را از طریق پایه‌های کوئل (معمولاً ۱ و ۴ یا ۲ و ۳) به سیم‌پیچ اولیه ارسال می‌کند. این عمل باعث مغناطیسی شدن سیم‌پیچ اولیه می‌گردد. با قطع شدن جریان، القای مغناطیسی در سیم‌پیچ ثانویه ایجاد شده و منجر به ایجاد جرقه در دو شمع به‌صورت هم‌زمان می‌شود (سیستم جرقه‌زنی دوبل).
برای تست کوئل:
- دو سر اهم‌متر را بر روی خروجی‌های مربوط به شمع‌های ۱ و ۴ قرار دهید. مقاومت سیم‌پیچ ثانویه باید حدود ۱۰ کیلو اهم باشد.
- همین روش برای تست خروجی‌های ۲ و ۳ نیز اعمال می‌شود.
- برای اندازه‌گیری مقاومت سیم‌پیچ اولیه، اهم‌متر را به دو پایه سوکت کوئل متصل کرده و باید عددی در حدود ۲ تا ۳ اهم نمایش داده شود.
جواب سوال ۱۴ – تست سنسور دریچه گاز (TPS)
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که ابتدا سوکت سنسور دریچه گاز را باز کند. سپس سوئیچ را در وضعیت ON (بدون استارت) قرار دهد. اهم‌متر را در وضعیت ولتاژ DC با محدوده مناسب (مثلاً ۲۰ ولت) تنظیم کند.
- سیم مشکی (COM) اهم‌متر به بدنه (منفی).
- سیم قرمز اهم‌متر به تک‌تک پایه‌های سوکت متصل شود.
از بین سه پایه موجود در سوکت:
- یکی از پایه‌ها باید ولتاژی در حدود ۵ ولت نشان دهد. این پایه تغذیه‌ای است که از ECU ارسال می‌شود.
- پایه دیگر که ولتاژی بین ۰ تا ۵ ولت (بسته به موقعیت پدال گاز) دارد، سیگنال خروجی TPS است.
- پایه سوم باید ولتاژ صفر ولت (بدنه) داشته باشد و معمولاً به بدنه متصل است.
نمونه آزمون عملی تنظیم موتور یا تون آپ فنی حرفه ای 2
نحوه کار با کپسول آتش‌نشانی در اطفاء حریق و تشخیص شارژ بودن کپسول آتش‌نشانی
اندازه‌گیری قطر خارجی و داخلی یک قطعه کار با کولیس ۰/۰۲
تشخیص و شناسایی سیکل کاری موتور احتراقی چهار زمانه
باز و بست سرسیلندر موتور پراید
کمپرس‌گیری سیلندر
فیلرگیری موتور پراید
باز و بست فیلتر روغن و فشنگی روغن
باز و بست ترموستات و سنسور دمای آب
شناسایی سنسورها و عملگرهای سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری
نحوه عملکرد سنسور دمای آب موتور
نحوه عملکرد انژکتور و تست اهمی انژکتور
عیب‌یابی با دستگاه دیاگ (اتصال دستگاه، خواندن خطا، پاک کردن خطا، خواندن پارامتر سنسور مپ)
نحوه عملکرد و آزمایش کویل دوبل
آزمایش و تشخیص سیم ۱۲ ولت و سیگنال انژکتور
توضیحات پاسخ‌های نمونه سوالات آزمون عملی تون آپ یا تنظیم موتور خودرو شماره 2
سوال 1:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که شارژ یا دشارژ بودن کپسول آتش‌نشانی را شناسایی کرده و مراحل خاموش کردن آتش با استفاده از آن را به‌درستی انجام دهد.
سوال 2:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که با استفاده از کولیس ۰/۰۲ میلی‌متر، قطر خارجی و داخلی یک قطعه نمونه را اندازه‌گیری نماید.
سوال 3:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که سیکل کاری موتورهای احتراقی چهارزمانه را تشخیص دهد. در این نوع موتورها، چهار مرحله توسط پیستون شکل می‌گیرد:
مکش (تنفس): باز شدن سوپاپ هوا، پایین رفتن پیستون و ورود مخلوط سوخت و هوا به سیلندر
تراکم: بسته شدن سوپاپ‌ها، بالا رفتن پیستون و فشرده شدن مخلوط
انفجار: جرقه زدن شمع و حرکت پیستون به سمت پایین
تخلیه: باز شدن سوپاپ دود و خارج شدن گازهای حاصل از احتراق
سوال 4:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که ابتدا آب و روغن را تخلیه کرده، سپس درپوش سوپاپ و محور اسبک‌ها را باز کند. در باز و بست پیچ‌های سرسیلندر باید ترتیب صحیح (باز کردن از بیرون به داخل، بستن از داخل به بیرون) رعایت شود. گشتاور پیچ‌ها با آچار ترکمتر باید حدود ۸ کیلوگرم‌متر تنظیم گردد.
سوال 5:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود کمپرس‌گیری سیلندر را در حالت گرم (نه داغ) انجام دهد. تمامی شمع‌ها باز شوند، کمپرس‌سنج به جای شمع متصل گردد و در حالت باز بودن کامل دریچه گاز به مدت ۱۰ ثانیه استارت زده شود. در صورت کم بودن کمپرس نسبت به مقدار کاتالوگی، با ریختن کمی روغن تست مجدد انجام شود. اگر عدد بالا رفت ایراد از رینگ و پیستون است؛ در غیر این صورت از سوپاپ. اگر دو سیلندر مجاور عدد مشابه و پایین داشته باشند، احتمال سوختگی واشر سرسیلندر وجود دارد.
سوال 6:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود ابتدا شماره سیلندرها و سوپاپ‌های دود و هوا را تشخیص دهد. سپس موتور را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخاند تا سوپاپ‌های سیلندر ۴ در حالت قیچی قرار گیرد، و با آچار رینگی ۱۲ پیچ مهار سوپاپ‌های سیلندر ۱ را باز کرده، با پیچ‌گوشتی و فیلر مناسب، خلاصی سوپاپ‌ها را تنظیم کند. مقدار فیلر برای سوپاپ هوا ۰/۱۲۵ و برای سوپاپ دود ۰/۱۳۰ میلی‌متر است.
سوال 7:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود با آچار فیلتر بازکن مناسب، فیلتر روغن را باز کرده و آن را تعویض کند.
سوال 8:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود ابتدا شیلنگ آب خروجی ترموستات را باز کند، سپس پیچ‌های درپوش ترموستات را باز کرده و آن را خارج نماید. برای سنسور دمای آب، که معمولاً پشت هوزینگ ترموستات است، با آچار مناسب آن را باز و تعویض کند.
سوال 9:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که تمامی سنسورها و عملگرهای سیستم انژکتوری را روی موتور شناسایی کند (در صورت وجود قطعات روی تابلو، موقعیت توسط آزمونگر اعلام شود).
سوال 10:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود توضیح دهد که سنسور دمای آب از نوع مقاومت متغیر بوده و روی هوزینگ ترموستات قرار دارد. این سنسور دمای آب را به ECU گزارش می‌دهد و ولتاژ برگشتی بین ۰/۵ تا ۴/۷ ولت بر اساس دمای آب تغییر می‌کند.
سوال 11:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود محل انژکتور را در موتور شناسایی کرده و وظیفه آن (پاشش سوخت پشت سوپاپ هوا) را توضیح دهد. انژکتور توسط نیروی فنر بسته است و با تحریک بوبین توسط ECU، باز شده و سوخت را پاشش می‌کند. زمان پاشش بین ۲ تا ۶ میلی‌ثانیه است. همچنین باید مقاومت بوبین انژکتور را با اهم‌متر اندازه‌گیری کند.
سوال 12:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود سوکت دستگاه دیاگ را به کانکتور OBD (داخل جعبه فیوز زیر فرمان) متصل کرده، وارد منوی ECU شده، خطاها را بخواند، خطاها را پاک کند و سپس پارامترهایی مانند ولتاژ سنسور مپ یا سنسور اکسیژن را بررسی کند.
سوال 13:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود عملکرد کویل دوبل را توضیح دهد: پس از دریافت سیگنال از سنسور دور موتور، ECU منفی را به پایه‌های سیم‌پیچ اولیه می‌فرستد، در نتیجه جریان قطع شده و القای مغناطیسی در سیم‌پیچ ثانویه باعث جرقه در شمع‌ها می‌شود. مقاومت سیم‌پیچ ثانویه حدود ۱۰ کیلو اهم و سیم‌پیچ اولیه حدود ۲ تا ۳ اهم باید باشد.
سوال 14:
از آزمون‌شونده انتظار می‌رود که سوکت انژکتور را باز کرده و سوییچ را باز کند. سپس با اهم‌متر روی ولتاژ ۱۲ ولت، سیم مشکی را به بدنه و سیم قرمز را به ترمینال‌های سوکت بزند. یکی از ترمینال‌ها ۱۲ ولت نشان می‌دهد (مربوط به رله دوبل) و دیگری سیگنال ECU است.
